تاریخ گذشته و حال انستیتو پاستور ایران، همواره با حضور و تلاش انسانهایی شایسته و درخور تکریم و مفاخری صاحب نام، سِرشته و آمیخته است. شاید هیچ عبارتی برای تفسیر زحمات و فداکاری آنان مناسب تر از جانفشانی نباشد؛ زیرا این عشق و علاقۀ وافر خدمت رسانی به همنوع از عمق روح بزرگ و منش انسانی آنها نشات گرفته است.

در اینجا صرف نظر از اسامی فعالان دلسوز عصر کنونی انستیتو پاستور ایران، در عرصه های علم، تحقیق، مبارزه با بیماریهای عفونی و کنترل آنها، مقصود اشارتی کوتاه بر نام چند تن از درگذشتگان و برخی مفاخر بزرگِ بازنشستۀ حال حاضر است که سهم بسزایی در تکوین و رشد و بالندگی انستیتو پاستور ایران داشته اند.

نام و یادشان گرامی باد

 

مارسل بالتازار) ۱۲۸۶ تا ۱۳۵۰ / ۱۹۰۸ تا ۱۹۷۱ (

مارسل بالتازار، پزشک و محقق فرانسوی، با خدمات ارزنده اش در مبارزه با طاعون و هاری و کنترل آ نها و ریاست انستیتو پاستور ایران شناخته میشود. وی پس از گذراندن تحصیلات دورۀ متوسطه، در شهر کوچک وردان در شمال شرق فرانسه ) ۱۹۲۴(، به تحصیل شیمی و علوم زیستی و سپس پزشکی در پاریس مشغول شد.

در سال ۱۹۳۷، بالتازار موفق به ساخت واکسن جدیدی بر ضد تیفوس در انستیتو پاستور مراکش شدند. در سال 1324، بالتازار برای انجام مأموریتی به انستیتو پاستور ایران آمد و متعاقب امضای موافقت نامۀ همکاری جدید علمی و فنی بین انستیتو پاستور ایران و پاریس در سال 1325 ، به عنوان «چهارمین و آخرین رئیس فرانسوی انستیتو پاستور ایران» منصوب شد. بالتازار تا سال ۱۳۴۰ رئیس انستیتو پاستور ایران بود و ساختارهای گوناگون این مؤسسه را متحول کرد. وی در دورانی که بسیار چالش انگیز و مشکل ساز بود، اقدامات بسیار مهمی برای بهبود وضعیت نظام سلامت ایران انجام داد؛ از آن جمله اقدام به ایجاد کمپین ملی برای واکسیناسیون علیه آبله و سل و ایجاد مراکزی برای درمان بازپروریِ بیماران مبتلا به جذام بود.

بالتازار در سال  ۱۳۲۶ به مطالعه و بررسی طاعون در غرب ایران به محوریت پایگاه طاعون انستیتو پاستور ایران در روستای اکنلو همدان اقدام کرد. او در سال  ۱۳۲۹ کارشناس سازمان جهانی بهداشت در زمینۀ هاری و در سال 1335 عضو کمیتۀ کارشناسان سازمان جهانی بهداشت برای طاعون شد. وی همچنین، برنامه های تحقیقاتی متعددی را در اقصی نقاط دنیا مثل برزیل، پرو، میانمار و موریتانی برای طاعون هدایت کرد. در سال ۱۳۴۷ بالتازار بعد از بازگشت به فرانسه، رئیس بخش خدمات اپیدمیولوژی در انستیتو پاستور پاریس شد. بالتازار ۱۰ شهریور ۱۳۵۰ در پاریس درگذشت.

یک کتاب و یک مقاله در مورد فعالیت های بالتازار در انستیتو پاستور ایران در دسترس می باشد. 

 

ابوالقاسم بهرامی) ۱۲۷۳ تا ۱۳۲۹(

ابوالقاسم بهرامی در سال 1273 در تهران به دنیا آمد. پدرش میرزا ابوالحسن خان، طبیب مخصوص محمدرحیم خان علاءالدوله، ملقب به امیر نظام، حاکم تهران و وزیر دربار ناصر الدین شاه، بود. بهرامی پس از گذراندن تحصیلات اولیه نزد پدر، به فراگیری پزشکی مشغول شد.

در سال ۱۲۹۹، هنگامی که ژوزف منار از سوی امیل رو، رئیس انستیتو پاستور پاریس، برای تأسیس انستیتو پاستور به ایران آمد، بهرامی به سبب آشنایی به زبان فرانسوی، به همکاری با وی برگزیده شد.

بهرامی در سال ۱۳۰۰ دیپلم پزشکی گرفت و در سال ۱۳۰۱ برای کارآموزی به پاریس، نزد دکتر لگرو رفت و پس از بازگشت، بخش ضدهاری را در انستیتو پاستور ایران راه اندازی کرد. دکتر منار در سال ۱۳۰۴ به فرانسه بازگشت و تا آمدن رئیس جدید، دکتر ابوالقاسم بهرامی رئیس انستیتو پاستور ایران بود. او در سال ۱۳۱۲، شیوع مالاریا در نوشهر و چالوس را مهار کرد و در سال ۱۳۱۵ به پیشنهاد لگرو، بار دیگر رئیس انستیتو پاستور ایران شد. دکتر بهرامی در سال 1317، رئیس ادارۀ کل بهداری شد و به دانشیاری دانشگاه تهران هم رسید. وی در سال 1329، در ۵۶سالگی درگذشت.

این مقاله به انعکاس فعالیت های دکتر بهرامی در انستیتو پاستور ایران پرداخته است. 

همچنین این ویدیو معرفی ایشان و فعالیت هایشان در دوره حضور در انستیتو پاستور ایران می باشد.

 

مهدی قدسی ) ۱۲۷۹ تا ۱۳۷۰(

دکتر مهدی قدسی متولد سال 1279، دانش آموختۀ مدرسۀ عالی طب در سال ۱۳۰۵ بود. برخی از فعالیت های وی بدین شرح است:

سال ۱۳۰۶، رئیس بیمارستان وزیری

سال ۱۳۰۷، عضو انستیتو پاستور ایران

سالهای ۱۳۰۸ تا ۱۳۱۱، رئیس ادارۀ قرنطینۀ خرمشهر

سال ۱۳۳۲، معاون وزیر بهداری در کابینۀ دکتر مصدق

سالهای ۱۳۴۱ تا ۱۳۴۸، رئیس انستیتو پاستور ایران

سالهای ۱۳۲۵ تا ۱۳۴۸، رئیس بخش ب ث ژ انستیتو پاستور ایران

وی از همکاران دکتر مارسل بالتازار بود که بعد از او، به مدت هشت سال، ریاست انستیتو پاستور ایران را به عهده گرفت. از جمله خدمات بسیار باارزش ایشان پایه گذاری تولید واکسن ب ث ژ در ایران و نیز تأسیس بیمارستان هاری در انستیتو پاستور ایران بوده است. همین خدمات به تنهایی می تواند ایشان را در زمرۀ مفاخر صاحب نام انستیتو پاستور ایران قرار دهد؛ خاصه اینکه اجرای واکسیناسیون عمومی ب ث ژ با مدیریت دکتر قدسی از سال ۱۳۲۶ در کشور آغاز شد و تاکنون ادامه دارددکتر مهدی قدسی در سال ۱۳۷۰، در ۹۱ سالگی درگذشت.

.یک کتاب در مورد فعالیت های دکتر قدسی در انستیتو پاستور ایران در دسترس می باشد

 

 

صبارمیرزا فرمانفرمائیان  ) ۱۲۹۱ تا ۱۳۸۵ (

صبارمیرزا فرمانفرمائیان پزشک، سیاستمدار، وزیر بهداری دولت دکتر محمد مصدق و رئیس انستیتو پاستور ایران بود. صبار فرزند عبدالحسین میرزا فرمانفرما، سال ۱۲۹۱، در تهران متولد شد. پس از گذراندن دورۀ ابتدایی، در دوازده سالگی به پاریس رفت. در مقاطع دبیرستان و دانشگاه در فرانسه و سوئیس تحصیل کرد و در رشته بیماری های عفونی و گرمسیری از انگلستان تخصص گرفت.

وی در کابینۀ دوم دکتر محمد مصدق کفیل وزارت بهداری بود و سپس، به سِمت استاندار فارس منصوب شد.دکتر فرمانفرما پس از کودتای ۲۸ مرداد، ایران را ترک کرد و به ایتالیا رفت.

صبارمیرزا فرمانفرما در ایتالیا به استخدام سازمان جهانی بهداشت در آمد و در کشورهای آفریقایی و جنوب شرق آسیا، مشغول اجرای برنامه های این سازمان برای کنترل مالاریا شد. او از طرف سازمان جهانی بهداشت، از جملۀ هشت مالاریا شناس برتر جهان معرفی شد و در سال ۱۳۵۰ ، به دعوت دولت به ایران بازگشت و تا سال ۱۳۵۶ رئیس انستیتو پاستور ایران بود. دکتر فرمانفرمائیان پیش از فوت، ملک مسکونی خود در رضوانیۀ تجریش را وقف انستیتو پاستور ایران کرد. صبارمیرزا فرمانفرمائیان در ۲۹ اردیبهشت ۱۳۸۵ در تهران درگذشت.

.یک مقاله در بزرگداشت ایشان نوشته شده است و مراسم بزرگداشتی نیز پس از فوت ایشان در انستیتو پاستور ایران برگزار شده است

 

 

 

محمود بهمنیار ) ۱۲۹۸ تا ۱۳۸۶ (

دکتر محمود بهمنیار، دامپزشک، در سال ۱۳۲۵ به استخدام انستیتو پاستور ایران در آمد و در بخش هاری و تحت نظر دکتر مهدی قدسی شروع به کارآموزی کرد. او در سال ۱۳۳۵، رئیس بخش هاری انستیتو پاستور ایران شد. سپس، دورۀ اپیدمیولوژی طاعون را برای یک سال در آمریکا گذراند و در هند، کامبوج، برمه، اندونزی، ویتنام و نیز یمن و آمریکای جنوبی و برزیل برای کنترل طاعون خدمت کرد.

دکتر بهمنیار دوره های گوناگون آموزشی و پژوهشی را در انستیتو پاستور پاریس و سایر مراکز علمی طی کرد و عضو کمیتۀ کارشناسان طاعون و هاری سازمان جهانی بهداشت بود.

او در سال ۱۳۵۴، راهنمای سازمان جهانی بهداشت برای طاعون را نوشت. وی در سال 1386 درگذشت.

مقاله ای در بزرگداشت او به نگارش درآمده است. 



 

 

یونس کریمی ) ۱۳۰۸ تا ۱۳۸۷ (

یونس کریمی پزشک و محقق و رئیس بخش اپیدمیولوژی بود.دکتر یونس کریمی ۲۵ سال از عمر خود را وقف تحقیقات دربارۀ بیمار یهای گوناگون  به ویژه طاعون در کردستان و آذربایجان کرد و کارشناس برجستۀ سازمان جهانی بهداشت بود.در سال ۱۳۳۵  نوع جدیدی از بورلیا را کشف و به نام استادش بورلیا بالتازاردی نام گذاری کرد.

دکتر کریمی و همکارانش در سال ۱۳۵۷، کانون جدیدی از بیماری طاعون را در آذربایجان شرقی گزارش دادند.

دکتر یونس کریمی از دانشمندان بزرگ و وظیفه شناس کشور، برای تدوین کتاب طاعون و همه گیری شناسی، در سال ۱۳۵۶، برندۀ جایزۀ کتاب سال شد و در سال ۱۳۸۷ درگذشت.

در این مقاله خدمات ایشان در انستیتو پاستور ایران مرور شده است.

 

 

منصور شمسا ) ۱۳۰۱ تا ۱۳۹۵(

دکتر منصور شمسا در سال ۱۳۳۴ به عنوان پزشک و کارشناس اپیدمیولوژی به استخدام انستیتو پاستور ایران درآمد. دکتر شمسا دروس تکمیلی بهداشت را در انستیتو پاستور پاریس گذراند و در سال ۱۳۳۴، به مطالعۀ تب راجعه در افغانستان پرداخت. وی در سال ۱۳۴۸، به عنوان کارشناس سازمان جهانی بهداشت به مطالعه طاعون در اندونزی پرداخت.

مطالعات وسیع دکتر شمسا و همکارانش در سالهای ۱۳۴۸ و ۱۳۴۹، در زمینۀ بیماری تولارمی، باعث اولین گزارش این بیماری در کشور شد. ایشان در سال ۱۳۵۰، مشاور اپیدمیولوژی برای ریشه کنی آبله در پاکستان بود و در سال ۱۳۵۸  رئیس انستیتو پاستور ایران شد.

دکتر منصور شمسا در ۱۲ شهریور ۱۳۹۵ بدرود حیات گفت.

در این مقاله خدمات ایشان مرور شده است.

 

 

 

رسول پورنکی ) ۱۲۹۹ تا ۱۳۸۵(

دکتر رسول پورنکی در سال ۱۳۲۴، از دانشگاه تهران دکتری دامپزشکی گرفت. او در سال ۱۳۳۰، رئیس آزمایشگاه اپیدمیولوژی و پس از آن، رئیس بخش ویروس شناسی شد.

دکتر پورنکی یکی از همراهان همیشگی تیم تحقیقاتی انستیتو پاستور ایران بود و مطالعات اصلی ایشان بر روی طاعون، تب های راجعه، و فلج اطفال بوده است.

ایشان در سال ۱۳۵۷ رئیس انستیتو پاستور ایران شد.

این مقاله به مرور خدمات ایشان پرداخته است.

 

 

 

 

بیوک سیدیان (۱۲۹۸ تا 1370(

دکتر بیوک سیدیان متولد ۱۲۹۸ در شهر تبریز بود و در سال ۱۳۲۰ دکتری دامپزشکی خود را از دانشگاه تهران اخذ کرد. او مطالعات تکمیلی خود را در فرانسه و انگلستان طی کرد.

ایشان رئیس بخش واکسن و آبلۀ انستیتو پاستور ایران بود و خدمات بسیاری در این زمینه انجام داد.

دکتر سیدیان مطالعات وسیعی در زمینۀ طاعون و آبله در ایران، عراق، ترکیه و سوریه انجام داد و در سال ۱۳۵۷ بازنشسته شد.

 



 

شمس الدین مفیدی ) ۱۳۰۰ تا ۱۳۹۳(

دکتر شمس الدین مفیدی متولد سال ۱۳۰۰ در رشت بود. در سال ۱۳۲۴، دکتری عمومی پزشکی گرفت و سپس، متخصص انگل شناسی شد. او برای مدتی در آمریکا، انگلستان، فرانسه، تونس، الجزیره و مراکش به تحصیل و مطالعه مشغول بود.

دکتر مفیدی در ابتدا، در انستیتو پاستور ایران فعالیت می کرد و سپس، به دانشکدۀ بهداشت دانشگاه تهران منتقل شد. وی در سال ۱۳۳۸، استاد انگل شناسی دانشکدۀ پزشکی دانشگاه تهران و در سال ۱۳۴۵، رئیس دانشکدۀ بهداشت شد.

دکتر مفیدی یکی از محققان برجستۀ علوم بهداشتی بود که با تیم ها ی مطالعاتی انستیتو پاستور ایران همکاری می کرد.

 

 

هوشنگ مجد تیموری  )۱۳۱۲ تا 1380 (

دکتر هوشنگ مجد تیموری، پزشک و متخصص اطفال، متولد ۱۳۱۲ در رشت بود. او در ۱۳۳۲ به استخدام انستیتو پاستور ایران در آمد و از محققان خبره در حوزۀ مطالعات بیماریهای عفونی در این موسسه محسوب می شد.

وی تحقیقات زیادی مخصوصا بر روی بیماری طاعون انجام داده است.

عبدالله حبیبی ) ۱۲۹۹ تا ۱۳۶۵(

دکتر عبدالله حبیبی در سال ۱۲۹۹ در تهران به دنیا آمد. دکتر حبیبی در دانشکدۀ پزشکی بیروت تحصیل کرد و در انستیتو پاستور الجزایر به کار مشغول شد و دکترای دولتی فرانسه را از آنجا دریافت کرد. دکتر حبیبی تخصص آسیب شناسی و سرطان گرفت و در پاریس به کار مشغول شد. پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۲۷، به مدت هشت سال در انستیتو پاستور ایران کار کرد.

در سال ۱۳۳۶، وی در بخش آسیب شناسی دانشگاه تهران به تدریس پرداخت. او در این زمان رئیس گروه آسیب شناسی دانشگاه تهران بود.

دکتر عبدالله حبیبی در  سال ۱۳۶۵ دارفانی را وداع گفت.

مصطفی پورتقوی  (۱۳۱۵)

دکتر مصطفی پورتقوی متولد ۱۳۱۵ در رشت بود و ۳۳ سال دورۀخدمت خود را در انستیتو پاستور ایران گذراند.

دکتر مصطفی پورتقوی، پس از گذران دورۀ عمومی پزشکی، دورۀ تخصصی بیماری های عفونی و طب گرمسیری را در انستیتو پاستور پاریس و سنگال گذراند.

او نقش تعیین کننده ای در کنترل بیماری های عفونی مانند آبله، سل، هاری، طاعون و وبا داشته است. وی در طول فعالیت خود سمت های اجرایی مختلفی از جمله ریاست بیمارستان پاستور و ریاست انستیتو پاستور ایران را بر عهده داشته است.

وی در سال ۱۳۶۴ بازنشسته شد.

 

 

 منوچهر محمدی ) ۱۳۱۵ تا ۱۳۷۱(

دکتر منوچهر محمدی در سال ۱۳۱۵ در آمل به دنیا آمد. وی فارغ التحصیل سال ۱۳۴۳ دکترای پزشکی از دانشگاه تهران بود و سال ۱۳۵۹ ، دکتری تخصصی اپیدمیولوژی خود را از دانشگاه تهران اخذ کرد.

دکتر منوچهر محمدی در سال ۱۳۵۱، به استخدام انستیتو پاستور ایران درآمد و در بخشهای هاری و سل خدمت کرد. 

دکتر منوچهر محمدی همچنین، خدمات ارزنده ای در توسعۀ علمی و فنی و تشخیصی بخش سل و تحقیقات ریوی انستیتو پاستور ایران انجام داد. بخش سل انستیتو به یاد ایشان به نام ایشان مذین شده است.

وی پس از ۲۷ سال خدمات علمی، در سال ۱۳۷۱ درگذشت.

ولی الله آصفی ) ۱۳۰۶ تا ۱۳۷۹(

دکتر ولی الله آصفی، متخصص بیمار یهای عفونی و از محققان برجستۀ انستیتو پاستور ایران، در طول چهل سال خدمات پرافتخار خود، نقش مهمی در ارتقای وضعیت بهداشتی کشور داشتاو فعالیت های ماندگاری، به خصوص در رابطه با کنترل بیماری جذام انجام داد و سال ها مدیرعامل سازمان جذام ایران و مشاور سازمان جهانی بهداشت بود.دکتر آصفی، در سال ۱۳۳۲، موفق به کسب دکترای پزشکی شد و تخصص خود را در زمینۀ بیماریهای عفونی و گرمسیری در سال ۱۳۴۸ از دانشگاه تهران کسب کرد.

دکتر آصفی مدرک کارشناسی ارشد بهداشت عمومی را در سال ۱۳۵۳، در رشتۀ اپیدمیولوژی از دانشکدۀ بهداشت دانشگاه تهران و دیپلم جذام شناسی را در سال ۱۳۶۱، از دانشگاه پاریس اخذ کرد. دکتر ولی الله آصفی در انستیتو پاستور ایران به ترتیب رئیس آزمایشگاه و دستیار و رئیس بخش اپیدمیولوژی و تحقیقات بالینی بود. وی سال ها همراه با تیم های میدانی و تحقیقاتی انستیتو پاستور ایران به اقصی نقاط کشور رفت و علاوه بر جذام، تحقیقات مربوط به پایش بیماریهای عفونی دیگری نظیر طاعون، حصبه، هاری، تولارمی و آربوویرو سها را مدیریت و رهبری کرد. او به دلیل بیماری، در سال ۱۳۶۴ بازنشسته شد و در سال ۱۳۷۹ بدرود حیات گفت.

این مقاله در بزرگداشت فعالیت های ایشان است.

میرزا آقا افتخاری )۱۲۸۸  تا 1370 (

دکتر میرزاآقا افتخاری، خون شناس و پزشک علمی نظامی انستیتو پاستور ایران بود. وی سالها ریاست آزمایشگاه طاعون را به عهده داشت و خدمات و تحقیقات بسیاری از خود به جای گذاشت.

میرزا آقا افتخاری از پایه گذاران سازمان انتقال خون ایران هم بوده است.

مهدخت پورمنصور (1313)

دکتر مهدخت پورمنصور فارغ التحصیل پزشکی از دانشگاه تهران بود. او پس از فارغ التحصیلی، دستیار رشتۀ زنان و زایمان شد .وی در سال ۱۳۳۸، به انستیتو پاستور ایران پیوست، دورۀ تخصصی میکروب شناسی را در انستیتو پاستور پاریس طی کرد و پس از بازگشت به ایران، موفق به کسب دکترای علوم آزمایشگاهی نیز شد. وی از سال ۱۳۵۰ تحت نظر دکتر مهدی قدسی ریاست بخش ب ث ژ را به عهده گرفت. سپس، به به دانمارک و فرانسه رفت تا مراحل تولید واکسن ب ث ژ ب لیوفیلزه را فرابگیرد و توانست نخستین نمونۀ واکسن ب ث ژ به صورت خشک را تولید کند.

دکتر پورمنصور تا سال ۱۳۶۳، رئیس بخش ب ث ژ، رئیس بخش میکرب شناسی، کارشناس سازمان جهانی بهداشت و مشاور علمی انستیتو پاستور ایران بود. ایشان در سال ۱۳۷۳ بازنشسته شد.

این مقاله در بزرگداشت ایشان می باشد.

 

سکینه درة السادات طباطبایی) ۱۲۹۳ تا ۱۳۸۰(

دکتر سکینه درةالسادات طباطبایی، در سال ۱۳۳۱، با لیسانس آزمایشگاه، برای طی تحصیلات عالی میکرب شناسی توسط انستیتو پاستور ایران به مدرسۀ آمریکایی بیروت اعزام شد. سپس، در سال ۱۳۴۰ در رشتۀ پزشکی و در سال ۱۳۴۹ در رشتۀ علوم آزمایشگاهی بالینی از دانشگاه تهران فارغ التحصیل شد.

دکتر طباطبایی در سال ۱۳۵۱، برای مطالعۀ نمونه های غیرعادی میکرب سل و باکتریوفاژهای سل به انستیتو پاستور لیل فرانسه و انستیتو لیستر لندن رفت و پس از آن، رئیس بخش سل انستیتو پاستور ایران شد.

دکتر طباطبایی در سال ۱۳۸۰ بدرود حیات گفت.

در این مقاله مروری بر زندگی ایشان شده است.

احمد فیاض )۱۳۱۵(

دکتر احمد فیاض متولد ۱۳۱۵ و فارغ التحصیل رشتۀ دامپزشکی در سال ۱۳۳۹ از دانشگاه تهران است. وی دورۀ ویروس شناسی و هاری را به ترتیب در سالهای ۱۳۴۶ و ۱۳۴۹ در انستیتو پاستور پاریس گذراند و در سال ۱۳۵۳ موفق به طی دورۀ ایمونولوژی در دانشگاه آمریکایی بیروت شد. وی سپس در انستیتو ویستار فیلادلفیای آمریکا دورۀ تکمیلی آموزش هاری را طی کرد. دکتر فیاض از سال ۱۳۴۱ تا سال ۱۳۵۷، رئیس آزمایشگاه هاری انستیتو پاستور ایران و پس از آن، تا سال ۱۳۸۹، رئیس بخش تحقیقات و مرکز رفرانس هاری بود.

دکتر احمد فیاض یکی از اعضای هیئت امنا و مشاور چند تن از رؤسای انستیتو پاستور ایران در توسعۀ ارتباطات علمی و فنی با شبکۀ بین المللی انستیتو پاستور بوده است. عضویت در بسیاری از پانل های مشورتی کارشناسان سازمان جهانی بهداشت در زمینۀ هاری به عنوان کارشناس رسمی سازمان جهانی بهداشت و نیز توسعۀ علمی انستیتو پاستور ایران از جمله خدمات ارزشمند و مسئولیتهای ایشان بوده است.

در این مقاله، مروری بر خدمات ایشان شده است.

عزیزالله ثابتی ) ۱۲۹۰ تا ۱۳۶۸(

دکتر عزیزالله ثابتی، پزشک و رئیس بخش مایه کوبی و راهنمایی بهداشتی  )واکسیناسیون فعلی(، از محققان برجستۀ انستیتو پاستور ایران بود. وی در تنظیم طر حهای علمی و پژوهشی و فرضیه های تحقیقاتی و پیشبرد تحقیقات نقشی اساسی ایفا می کرد.

دکتر ثابتی، علاوه بر هدایت بخش واکسیناسیون، در زمینۀ سرم ضدهاری و واکسن های آبله و سل، تألیفاتی داشته است. او همچنین، در دانشکدۀ بهداشت، موضوعات مرتبط با بیماری های سل و هاری را تدریس می کرد.

دکتر عزیزالله ثابتی در سال ۱۳۶۸ درگذشت.

علی مشحون ) ۱۲۹۹ تا ۱۳۷۲(

دکتر علی مشحون فارغ التحصیل پزشکی در سال ۱۳۱۹ از دانشگاه تهران است که برای مطالعۀ بیماریهای ویروسی، مأموریت های علمی متعددی به آمریکا و انگلستان و انستیتو پاستور پاریس داشت.

دکتر علی مشحون رئیس بخش میکرب شناسی و واکسن سازی انستیتو پاستور ایران بود. وی از سال ۱۳۲۵ رئیس آزمایشگاه انستیتو پاستور شد. سوابق کاری و تجربه ای ایشان سرشار از تقدیرنامه ها ی گوناگون از مقامات ارشد بهداشتی کشور از جمله وزیر بهداری وقت، به خصوص در دهۀ ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ است که نشان دهندۀ تعهد کاری و سخت کوشی و تجربۀ ایشان در طی دوران فعالیت های علمی و فنی در انستیتو پاستور ایران است.

ایشان دوره ای نیز معاون انستیتو پاستور ایران بوددکتر علی مشحون در سال ۱۳۷۲ بدرود حیات گفت.

میرحامد سیادت ) ۱۲۸۷ تا ۱۳۷۰(

دکتر میرحامد سیادت در خمینی شهر اصفهان به دنیا آمد. ایشان دانشنامۀ دکتری پزشکی خود را از دانشگاه ژنو دریافت کرد و در سال ۱۳۱۹، پس از کسب دکترای تخصصی بیماریهای عفونی، به کشور بازگشت. ایشان دورۀ میکرب شناسی را نیز در دانشگاه پاریس طی کرد. دکتر سیادت سال ها رئیس هیئت اعزامی به مناطق مختلف کردستان و کرمانشاه و همدان برای تشخیص و مبارزه با بیماریهای عفونی بود. ایشان در سال ۱۳۷۰ درگذشت.

پزشکپور مستشفی (۱۳۰۴ تا 1395(

دکتر پزشکپور مستشفی در سال ١٣٠٤ در تهران به دنیا آمد. او در سال ١٣٣٢ موفق به اخذ درجۀ دکتری در رشتۀ بیولوژى از دانشگاه ژنو شد. مستشفى پس از بازگشت به ایران، ابتدا در انستیتو پاستور ایران خدمت کرد. مطالعات ژنتیکی دربارۀ موشها ی صحرایی مقاوم و حساس به طاعون در ایران از آن زمان و با محوریت دکتر مستشفی شروع شد.

دکتر مستشفی در سال ١٣٣٦ به استخدام دانشگاه تهران در آمد. ایشان پایه گذار دروس ژنتیک در دانشکدۀ علوم دانشگاه تهران بود و با همکارى دانشجویان دورۀ فوق لیسانس، پژوهش هاى خود را در زمینۀ ژنتیک توده ها و شناسایى کروموزوم چند نوع جوندۀ صحرایی ایران ادامه داد. ایشان پایه گذار انجمن ژنتیک در ایران محسوب می شود.

 

 

آذر اندامی ) ۱۳۰۵ تا ۱۳۶۳(

دکتر آذر اندامی متولد سال ۱۳۰۵ در رشت بود. او در سال ۱۳۳۷ دکترای پزشکی خود   را از دانشگاه تهران اخذ کرد و بلافاصله به گذراندن دورۀ تخصصی زنان و زایمان مشغول شد. پس از پایان دورۀ تخصصی، به وزارت بهداری منتقل و در نهایت، در انستیتو پاستور ایران استخدام شد. دکتر اندامی پس از مدتی، با استفاده از بورس تحصیلی انستیتو پاستور ایران به پاریس رفت و در سال ۱۳۴۶ موفق به اخذ گواهینامه باکتریولوژی و در سال ۱۳۵۳ موفق به دریافت دانشنامۀ تخصصی علوم آزمایشگاهی بالینی شد.

دکتر آذر اندامی رئیس آزمایشگاه واکسن های میکربی انستیتو پاستور ایران و از پیشگامان تولید واکسن وبا در کشور بود. وی تحقیقات بسیاری در زمینۀ وبا و دیفتری انجام داد و مقالات متعددی در این زمینه نوشت.

دکتر آذر اندامی در سال ۱۳۶۳ در گذشت.



 

مهدی آسمار (1322)

دکتر مهدی آسمار، در سال 1322 در قزوین متولد شد. ایشان محقق متخصص انگل شناسی و حشره شناسی پزشکی و دارای سابقه خدمت بهداشتی و فعالیت علمی و آموزشی متعدد در انستیتو پاستور ایران می باشد.

بیشتر تحقیقات ایشان روی بیماری های طاعون، تب راجعه، مالاریا، توکسوپلاسموز و لیشمانیوز بوده است. کشف دلیل مقاومت جوندگان صحرایی کردستان به طاعون از کارهای مهم ایشان بوده است.

در این مقاله، مروری بر فعالیت های علمی ایشان انجام گرفته است.

همچنین این ویدیو نیز مروری بر فعالیت های ایشان می باشد.

 
دکتر صادق مقدم
دکتر صادق مقدم در سال 1309 به ایران بازگشت و به خدمت وزارت فرهنگ وارد شد. ابتدا به سمت دبیر شیمی دبیرستان شرف و استاد رشته داروهای جالینوسی دانشکده داروسازی منصوب گردید. در سالهای بعد تدریس رشته های شیمی و میکربشناسی و آبشناسی و بهداشت دانشکده مذکور به ایشان محول شد و به سال 1313 ریاست آزمایشگاه شیمی انستیتو پاستور ایران را برعهده گرفت و دو سال بعد به دعوت انستیتو پاستور پاریس برای مطالعات علمی به فرانسه رهسپار شد و مدت 6 ماه در بنگاه مذکور به کار مشغول بود و دروس و عملیات میکربشناسی عمومی و میکربهای سودمند را فراگرفت و در بازگشت تعدادی از میکربهای سودمند و میکربهایی که برای آموزش دانشجویان لازم بود را با خود به ایران آورد.

وی در سال 1315 در انستیتو پاستور ایران برای بررسی میکربهای سودمند آزمایشگاهی دایر کرد و میکربهای سودمند ایران را مورد مطالعه قرار داد و استفاده از آنها را عملی ساخت. دکتر مقدم در سال 1318 باکتریوتراپی، یعنی درمان به وسیله میکربهای سودمند زنده، را که تا آن زمان در ایران سابقه نداشت معمول نمود. وی با راه اندازی دانشکده داروسازی دانشگاه تهران به این دانشگاه منتقل شد و خدمت خود را در این دانشگاه ادامه داد. نخستین رؤسای فنی رشته داروسازی در ایران، دکتر مهدی نامدار و پس از او دکتر صادق مقدم بودند.

 
دکتر حسن میردامادی (1280)
دکتر حسن میردامادی، تحصیلات ابتدایی را در اصفهان و متوسطه را در تهران به اتمام رسانید. سپس وارد دانشکده پزشکی تهران شد و پس از طی دوره آن به دریافت دانشنامه دکترا نائل آمد. به سال 1302 به سمت دستیار در انستیتو پاستور ایران به کار پرداخت و پس از دو سال به ریاست آزمایشگاه انتخاب گردید. آنگاه مأموریت تشکیل انستیتو پاستور ایران و بنگاه دفع آفات ایالت آذربایجان را برعهده گرفت و در آن استان بنگاه میکروبشناسی و سرمسازی به نام مؤسسه پاستور و دفع آفات آذربایجان را دایر کرد. پس از انجام مأموریت به تهران بازگشت و ریاست بخش مایه سازی انستیتو پاستور ایران را عهده دار شد. چندی بعد برای تکمیل تحصیلات به اروپا سفر کرد و نخست مدت یک سال و نیم در بنگاه بیروت کخ برلن در رشته میکروبشناسی و سرمشناسی به کار پرداخت و سپس به پاریس عزیمت نمود و دوره میکروب شناسی انستیتو پاستور و دوره مدرسه طب مستعمراتی و مدرسه سرمشناسی را طی نموده و دانشنامه دریافت داشت. پس از خاتمه مطالعات علمی در پاریس به ایتالیا رهسپار شد و دوره مدرسه مالاریاشناسی آن کشور را نیز به پایان رسانید و به تحصیل دانشنامه از آن مدرسه نائل گشت. هنگامی که به ایران بازگشت مجدد به ریاست بخش مایه سازی انستیتو پاستور ایران منصوب گردید و پس از دو سال ریاست آزمایشگاه میکروبشناسی بنگاه بهداشت به ایشان محول شد. در تشکیلات نوین دانشکده پزشکی نخست به سمت دانشیاری کرسی میکروبشناسی و سپس به ریاست بخش سرمشناسی و به سال 1328 به استادی کرسی سرم شناسی دانشکده پزشکی انتخاب شد.

 

دکتر جلال افشار (۱۲۷۳ تا ۱۳۵۳)
دکتر جلال افشار متولد ارومیه، دورهٔ متوسطه را در تفلیس گرجستان گذراند و در دانشگاهی در مسکو دکترای جانورشناسی خواند. در سال ۱۲۹۸ به ایران بازگشت و در انستیتو پاستور ایران شروع به خدمت کرد و به تدریس در مدرسه فلاحت (دانشکدهٔ کشاورزی کرج) پرداخت.
او بنیان‌گذار مبارزهٔ بیولوژیک در ایران، مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی و سازمان حفظ نباتات است.
‏دکتر افشار مهمترین دستاوردش را موزهٔ جانورشناسی و حشره‌شناسی دانشگاه تهران در کرج می‌دانست که بنایی دوطبقه به مساحت ۲۰۰۰ متر مربع است. در این موزه بیش از ۵۰ هزار نمونه جانوری نگه‌داری می‌شود.

 

 

 

 

 

آخرین بروزرسانی: 1403/04/04

سیستم چت آنلاین