بر اساس تعريف سازمان جهاني مالكيت فكري، پتنت حقي انحصاري است كه در قبال اختراع انجام شده به مخترع يا نمايندة قانوني او اعطا(grant) مي شود، به عبارت ديگر پتنت سندي است كه توصيف كنندة يك اختراع بوده و براساس درخواست متقاضي به وسيلة يك ادارة دولتي يا توسط يك ادارة منطقه اي به نيابت از چند كشور صادر مي شود و حمايت قانوني و اختيار بهره برداري (توليد، استفاده،فروش و صادرات) يك اختراع را به صاحب آن در محدوة زماني خاصي (عمدتاً 20 سال) اعطامي نمايد. همچنين بايد بايدتوجه نمود كه پتنت مجوز توليد محصول اختراعي نيست بلكه تنها ديگران را از توليد آن باز مي دارد.
2) شرايط پتنت شدن يك اختراع (Patentability) چيست؟
جهت ثبت نمودن اختراع بايد در آن چهار شرط زير وجود داشته باشد:
1-2) جديد بودن Novelty
اختراع مورد نظر تا تاريخ تسليم اظهارنامة اختراع نبايد در جايي مطرح شده باشد.
از لحاظ ماهيتي تازه و بديع باشد.
جديد بودن، موردي نيستكه بايد به اثبات برسد بلكه عدم وجود آن مي تواند ثابت گردد.
اختراعي، جديداست كه با اختراعات و يا دانش موجود در اختراعات قبلي قابل پيش بيني نباشد.
به دليل آنكه با اعطاء پتنت و ايجاد انحصار ناشي از آن، افراد از دستيابي به معلومات وتكنولوژي هايي كه قبلاً به آساني مورد استفاده آنها بوده است، محروم مي شوند، و نيزجهت جلوگيري از پرداختن به اختراعات و تحقيقات صورت گرفته قبلي و صرف هزينه هاي هنگفت آتي، معيار جديد بودن و تازگي يكي از شرايط اساسي در پتنت شدن آن است.
(2-2كاربرد صنعتي داشتن Industrial applicability
منظور از صنعت كلية صنايع از جمله كشاورزي، توليدي، استخراجي و خدماتي مي باشد.
اختراع بايد كاربردي عملي داشته و صرفاً، تئوري جديدي را ارايه نكرده باشد.
در صورتي كهموضوع اختراع ناظر به توليد يك محصول باشد، بايد امكان ساخت و توليد آن فراهم باشد.
اگر موضوع اختراع مرتبط با فرآيند توليدي است، بايد امكان انجام آنفرآيند عملاً ميسر باشد.
3-2)گام ابتكاريInventive step
اختراع باتوجه به مجموعه اطلاعات و دانش موجود يك شخص كه در رشتة اختراع مهارت معمولي داشته باشد، قابل پيش بيني نباشد.
داشتن گام ابتكاري ، تنها بعد از احراز جديد بودن مطرح ميشود.
اختراع بايد ابتكاري باشد، به اين معنا كه نتيجة فعاليتي خلاقانه باشد.
4-2)افشاء اختراع Disclosure of Invention
اين شرط را برخي از منابع (نظير موافقت نامةTRIPS و معاهده اروپايي ثبت اختراع) جزء شرايط ذاتي اختراع آورده اند.
اختراع بايد به اندازه كافي توسط مخترع توضيح داده شده باشد، بهگونهاي باشد كه پياده كردن اختراع توسط يك فرد مطلع يا يك استاد كار ماهر امكانپذير باشد.
انتشار بايستي در صورت لزوم متناسب با موضوع اختراع، همراه با ارائه نقشة فني ترسيم شده باشد.
5-2) یگانگی unity of invention
یک اظهارنامه ثبت اختراع باید به یک اختراع یا به یک گروه اختراعی مرتبط باشد. گاهی گروهی از اختراعات یک مفهوم اختراعی را ایجاد می کنند اگر بین آن اختراعات یک رابطه فنی وجود داشته باشد که شامل یک یا چند ویژگی فنی خاص و مشابه باشد، شرط یگانگی برقرار میشود. اما اگر درخواست به یک اختراع واحد مربوط نباشد، متقاضی باید تقاضا را به دو یا چند درخواست تقسیم کند.