برگزاری همایش گرامیداشت "روز جهانی انفلوانزا "

همایش یک روزه گرامیداشت  "روز جهانی انفلوانزا "  توسط بخش انفلوانزا و ویروس های تنفسی شایع انستیتو پاستور ایران در روز 13 آبان ماه سال 1403 در تالار مدرس با حضور اعضای هیأت علمی، دانشجویان، محققان و کارکنان انستیتو پاستور ایران برگزار گردید.

در ابتدای این مراسم آقای دکتر احسان مصطفوی مدیر پژوهش، تاریخچه مختصری از اپیدمی های یکصدساله اخیر آنفلوانزا در ایران و نقش انستیتو پاستور ایران در مقابله با این اپیدمی ها ارائه دادند.

سپس خانم دکتر بهرخ فرهمند مروری کوتاه بر روز جهانی انفلوانزا و نقش بخش انفلوانزا و ویروس های تنفسی در راستای اهداف این رویداد داشتند. از جمله این نکات علت نامگذاری روز اول نوامبر بعنوان روز جهانی انفلوانزا در مراسم بزرگداشت صدمین سالگرد انفلوانزای 1918-1919، افزایش آگاهی عمومی در مورد انفلوانزا، تسریع نوآوری های علمی و تلاش های تحقیقاتی اساسی برای رسیدگی به چالش های انفلوانزا، بیان تلاشهای تحقیقاتی و ایجاد اراده سیاسی قوی جهانی برای ادامه حمایت از پیشگیری و کنترل انفلوانزا بود.

در ادامه خانم دکتر فاطمه فتوحی در ارتباط با بیماریزایی و اپیدمیولوژی عفونت های آنفلوانزا در ایران و منطقه مطالبی ارائه دادند. ویژگی‌های مورفولوژیکی، طبقه‌بندی، نام‌گذاری و تغییرات در ویروس‌های آنفلوانزا و اهمیت آن در بروز اپیدمی‌ها و همه‌گیری‌های ویروس انفلوانزا مورد بحث قرار گرفت. با توجه به اهمیت بیماری انفلوانزا و تاثیر آن بر سلامت و اقتصاد جامعه و همچنین پیامدهای اجتماعی و سیاسی همه گیری های احتمالی این ویروس، سیستم جهانی نظارت و پاسخ انفلوانزا (GISRS) از زمان تشکیل آن در سال 1952، با همکاری کشورهای عضو تا کنون پایش ویروس های انفلوانزا را بر عهده داشته اند. بخش انفلوانزای انستیتو پاستور ایران از سال 1388 و بدنبال همه گیری انفلوانزا بعنوان آزمایشگاه همکار مرجع کشوری در تشخیص مولکولی ویروسهای انفلوانزا با مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت همکاری داشته است. در پایان پراکندگی ویروس های آنفلوانزا در ایران و کشورهای منطقه با پراکنش جهانی آن مقایسه شد.

خانم دکتر آمیتیس رمضانی در مورد تظاهرات بالینی، واکسیناسیون، درمان و پیشگیری عفونت انفلوانزا سخنرانی کردند. علائم انفلوانزا و گروه در معرض خطر (افراد ≥ 65 سال، افرادی که شرایط پزشکی خاصی دارند، زنان باردار، و کودکان کمتر از 5 سال) مورد بحث قرار گرفتند. زمان مناسب برای واکسیناسیون برای کسانی که فقط به یک نوبت واکسن نیاز دارند، شهریور و مهر ماه عنوان شد و در حالت ایده آل، همه باید تا پایان مهرماه واکسینه شوند. افراد بالای 65 سال و زنانی که در سه ماهه اول یا دوم بارداری هستند معمولاً نباید زودتر واکسینه شوند (در ژوئیه یا آگوست) زیرا ممکن است محافظت در طول زمان کاهش یابد. برای آن دسته از کودکانی که نیاز به دو دوز دارند، توصیه می شود به محض در دسترس بودن واکسن، دوز اول را دریافت کنند، زیرا دوز دوم باید حداقل چهار هفته پس از اولین دوز تزریق شود. موضوع سطح حفاظت و عوارض جانبی واکسن نیز مورد بحث قرار گرفت. سپس بر روی داروهای ضد ویروسی مانند اسلتامیویر و شرایط استفاده در افراد مبتلا به بیماری های زمینه ای متمرکز شدند.

به دنبال آن سخنرانی خانم دکتر پروانه مهربد بر روی داروهای گیاهی علیه انفلوانزا متمرکز شد. طب مدرن از ترکیبات طبیعی به عنوان پایه داروهای شیمیایی موثر استفاده می کند. آزمایشات بالینی با کیفیت بالا و استانداردهای خلوص یا دوز برای تأیید اثربخشی داروهای گیاهی اعمال می شود. سازمان بهداشت جهانی (WHO) تخمین می زند که 80 درصد از جمعیت برخی از کشورهای آسیایی و آفریقایی در حال حاضر از داروهای گیاهی برای برخی از نیازهای مراقبت های بهداشتی اولیه استفاده می کنند. سپس در مورد فارماکوگنوزی به عنوان یک رشته تخصصی در داروسازی که داروهای گیاهی و ترکیبات با منشاء طبیعی را مطالعه می کند، صحبت شد. در ادامه انفلوانزا از دیدگاه طب چینی که دو نوع سندرم باد- سرما و باد-گرما با عوارض خاص خود می باشند مورد بررسی قرار گرفت. مهمترین گیاهان ضد ویروسی برای انفلوانزا، گیاهان خلط آور و گیاهانی هستند که سیستم ایمنی را تحریک می کنند. این گنجینه طبیعت برای مبارزه با عوارض انفلوانزا به عنوان درمان های جایگزین یا حمایتی مفید بوده اند. در نهایت، ذکر شد که این ترکیبات مانند هر ترکیب شیمیایی دیگر بر روی مسیرهای برهمکنش ویروس-میزبان در شرایط in vitro و in vivo بررسی میشوند.

سپس آقای دکتر عباس جمالی ویروس آنفلوانزای پرندگان A  (H5N1) را به عنوان یک تهدید بالقوه همه گیر برای انسان مورد توجه قرار دادند. انسان ها می توانند با تعدادی از ویروس های آنفلوانزای پرندگان از جمله H5N1 آلوده شوند. گونه های ویروس انفلوانزای پرندگان را می توان به طور کلی بر اساس شدت بیماری در طیور به دو دسته انفلوانزای پرندگان با بیماری زایی کم (LPAI) که معمولاً علائم بالینی کمی ایجاد می کند و آنفلوانزای پرندگان با بیماری زایی بالا (HPAI) که می تواند باعث ایجاد علائم بالینی و احتمال مرگ و میر شدید شود طبقه بندی کرد. یک سویه بالقوه انفلوانزای همه گیر می تواند از نوترتیبی ژنومی مجدد بین ویروس های انفلوانزای حیوانی و انسانی در زمانی که سلول های مشابهی را آلوده می کنند، ایجاد شود. معیارهای پیشگیری و کنترل انفلوانزای پرندگان با بیماری زایی بالا در برنامه ملی ایران شامل گزارش دهی و اطلاع رسانی به موقع و موثر به مرغداران و صنایع وابسته، تشخیص سریع نمونه های مشکوک در قالب شبکه ملی تشخیص، و قرنطینه است. در نهایت واکسیناسیون هدفمند پرندگان یکی از راههای پیشگیری از مرگ و میر طیور است.

در پایان توسط آقای دکتر امیر قائمی مطالبی در مورد تکامل واکسن انفلوانزا مطرح شد. از دهه 1930، توسعه واکسن انفلوانزا به طور چشمگیری تکامل یافته است، که از واکسن های غیرفعال اولیه شروع شد تا انواع نوترکیب و ضعیف شده زنده. پیشرفت‌های کلیدی به جهش سریع ویروسی، با هدف ایجاد تعادل بین ایمنی و اثربخشی گسترده، پرداخته است. تمرکز اخیر شامل غلبه بر محدودیت های تولید مبتنی بر تخم مرغ و پاسخ های خاص سویه برای ایجاد واکسن هایی است که اثربخشی بهتری را در بین جمعیت ها ارائه می دهد. واکسن‌های مدرن آنفلوانزا شامل انواع غیرفعال، نوترکیب و زنده ضعیف‌شده هستند که هر کدام دارای مزایا و محدودیت‌های مشخصی هستند. محدودیت‌ها چالش‌های موجود در دستیابی به حفاظت جهانی و برآوردن نیازهای مختلف ایمنی را برجسته می‌کنند. سپس مقدمه ای بر بروز انفلوانزای پرندگان در گاوهای شیرده ارائه شد. شیوع اخیر انفلوانزای پرندگان H5N1 در گاوهای شیرده در ایالات متحده نگرانی هایی در مورد امنیت زیستی و انتقال بیماری های مشترک بین انسان و دام را به وجود آورده است. گاوهای شیرده، که قبلاً میزبانان شناخته شده نبودند، چالش های منحصر به فردی را برای مهار ویروس ایجاد می کنند. این بروز، آگاهی از پتانسیل انتقال بین گونه ها را افزایش داده است و مداخلات سریع دولت را برانگیخته است. در پاسخ به H5N1 در گاوها، مقامات فدرال و ایالتی اقدامات ایمنی زیستی سختگیرانه، از جمله قرنطینه و نظارت افزایش یافته را اجرا کردند. هدف این اقدامات کنترل شیوع احتمالی و حفاظت از سلامت دام و عموم مردم است. این پاسخ بر اهمیت تلاش های هماهنگ در مدیریت موثر بیماری های مشترک بین انسان و دام تاکید می کند.