پاسخ به چند سوال مهم درباره پتنت:
پتنت یا سند اختراع، حق انحصاری است که به مالک اختراع به سبب ارائه محصول یا فرایندی جدید و یا یک راه حل فنی جدید برای یک مشکل قبلی اعطا میشود. برای دریافت حق ثبت اختراع، اطلاعات فنی در مورد اختراع باید در یک پرونده ثبت اختراع به طور کامل برای عموم آشکار شود.
چه نوع حفاظتی به همراه دارد؟
در اصل، صاحب حق پتنت دارای حق انحصاری برای جلوگیری یا متوقف کردن دیگران از استفاده تجاری از اختراع ثبت شده است. به عبارت دیگر، حفاظت از حق ثبت اختراع به این معنی است که سایرین نمی توانند بدون کسب رضایت مالک آن را تجاری سازی، تولید، استفاده، توزیع یا وارد کنند.
آیا در همه کشورها معتبر است؟ پتنت بین المللی داریم؟
اختراعات حقوق سرزمینی هستند. به طور کلی، حقوق منحصر به فرد فقط در کشور یا منطقهای قابل اجرا است که در آن سند اختراع مطابق با قانون آن کشور یا منطقه ثبت شده باشد.
چه مدت زمانی حفاظت می شود؟
حفاظت برای یک مدت محدود، اکثراً 20 ساله از تاریخ ثبت درخواست، اعطا می شود.
چگونه حقوق ثبت اختراع اعمال می شود؟
در اکثر سیستم ها، دادگاه صلاحیت رسیدگی به پرونده های نقض حقوق ثبت اختراع را دارد. با این وجود، مسئولیت اصلی نظارت، شناسایی و اقدام علیه مجرمین، به عهده مالک اصلی اختراع است.
معنی "مجوز بهره برداری از اختراع" چیست؟ و چرا به شخص دیگری اعطا میشود؟
مجوز بهرهبرداری، به بیان ساده، به این معنی است که صاحب حق، مجوز بهرهبرداری از اختراع خود را به یک فرد / سازمان دیگر برای ساخت، استفاده، فروش و ... می دهد. این امر طبق شرایط و ضوابط توافق شده (به عنوان مثال تعریف میزان و نوع پرداخت) برای یک هدف مشخص در یک قلمرو تعریف شده و برای مدت زمان مورد توافق صورت می گیرد.
صاحب حق ثبت اختراع می تواند به دلایل مختلف مجوز بهرهبرداری را به شخص ثالث اعطا کند. به عنوان مثال، مالک ممکن است، امکانات لازم برای تولید را نداشته باشد و بنابراین تصمیم می گیرد مجوز تولید را در قبال دریافت حق الامتیاز به شخص دیگری واگذار نماید. گاهی، ممکن است مالک پتنت، امکانات تولیدی داشته باشد، اما به اندازه کافی بزرگ نباشد که بتواند تقاضای بازار را به تمامی پوشش دهد. در این حالت ممکن است مالک، جهت بهرهمندی از یک کانال درآمدی دیگر، بخشی از مسئولیت تولید را واگذار نماید. یکی دیگر از شرایط ممکن، آن است که مالک ثبت اختراع مایل به تمرکز بر روی یک بازار جغرافیایی خاص باشد؛ بنابراين ميتواند مجوز را به فرد / سازمان ديگري با منافعی در بازارهاي جغرافيايي دیگر اختصاص دهد. ورود به یک توافق نامه مجوز می تواند به ایجاد یک رابطه تجاری دو طرف سودمند کمک کند.
مجوز دهنده، بر خلاف فروشنده و یا انتقال دهنده حق مالکیت به یک طرف دیگر، همچنان مالک اختراع باقی میماند.
منافع اختراع(برای جامعه، کسب و کار، افراد و غیره) کداماند ؟
اختراعات ، در واقع، هر جنبه ای از زندگی انسان را از نور الکتریکی (اختراعات ثبت شده توسط ادیسون و سوان) و پلاستیک (اختراع ثبت شده توسط Baekeland)، تا ریزپردازنده ها (اختراعات ثبت شده توسط اینتل) در برمیگیرند.
اختراعات باعث ایجاد انگیزه درنوآوران می شود چراکه خلاقیت آنها به رسمیت شناخته میشود و از این طریق امکان بهرهبرداری مادی برای آنها را به همراه دارد. در عین حال، انتشار اجباری سند اختراع، گسترش دانش جدید را در سطح جامعه و تداوم فعالیت های نوآورانه را تسهیل می کند.
هنگامی که دانش به صورت عمومی در دسترس قرار میگیرد، می تواند به طور همزمان توسط تعداد نامحدودی از افراد مورد استفاده قرار گیرد. در حالیکه این امر میتواند در غیاب حفاظت از چنین دانشی، موجب معضل تجاری سازی دانش فنی شود. در نتیجه، مخترعان تمایل پیدا میکنند که تا حد امکان، اختراعات دارای قابلیت تجاریسازی خود را از افشای عمومی محفوظ نگهدارند. یک سیستم حمایتی قوی بایستی با ارائه حقوق انحصاری محدود به نوآوران، از چنین تخلفاتی جلوگیری کرده و به نوآوران اجازه دهد تا بازده مناسبی را از فعالیت های نوآورانه خود دریافت کنند.
به معنای وسیع تر، افشای عمومی دانش فنی، انگیزه را برای رقبا برای جستجوی راه حل های جایگزین افزایش میدهد و این انگیزه ها و انتشار دانش درقالب اختراعات جدید، نوآوری های جدید را تشویق می کنند که منجر به ارتقاء سطح کیفیت زندگی انسانی و رفاه عمومی جامعه میشود.
برای مطالعه قوانین و فرآیندهای ثبت اختراع در ایران به نشانی ذیل مراجعه فرمائید:
http://iripo.ssaa.ir/Default.aspx?tabid=3585
برگرفته از: