مقدمه ای بر تاسیس دفتر مالکیت فکری انستیتو پاستور ایران

در سال‌هاي آغازين قرن بيست و يكم ، پيشرفت علم و تكنولوژي چهره اي جديد بخود گرفته است كه از ويژگي هاي دوران “فراصنعتي“ است . اكنون، ديگر يافته هاي علمي يا اختراعات ثبت شده جديد كه به بازار جهاني راه مي يابند، به بيش از يك يا دو مركز علمي يا چند پژوهشكده متعلق هستند . به بيان بهتر، شايد بتوان گفت كه ديگر دوران شكوفائي يك فرد يا مركز به تنهايي، بعنوان چهره علمي ملي به پايان رسيده است و موفقيت تنها در گرو همكاريهاي گروهي قابل دستيابي است.
يكي از كاركرد‌هاي مهم موسسات علمي و پژوهشي، توليد علم و فناوري است كه به عنوان دارايي فكري، علاوه بر ارزش معنوي مي‌تواند ارزش مادي نيز داشته و ايجاد درآمد نمايد. تبيين خط‌مشي و ضوابط مالكيت فكري در موسسات علمي و پژوهشي، از جمله الزامات موفقيت در تجاري‌سازي نتايج تحقيقات است.
در عصر انقلاب فناوري، بدون توجه به مالكيت‌هاي فكري، حضور موثر در عرصه بازار‌هاي بين‌المللي و دستيابي به هر‌گونه مزيت رقابتي امكان‌پذير نخواهد‌بود. چه‌بسا تغييرات گريز‌ناپذير داخلي (از جمله الحاق كشور به معاهدات بين‌المللي ثبت اختراعات (PCT) و معاهده TRIPs و تغيير قوانين ملي ثبت اختراعات)، در آينده‌اي نزديك تمامي صنعت كشور را به توجه جدي به حقوق مالكيت معنوي ملزم خواهد‌ساخت.
انستيتو پاستور ايران با سابقه قريب به 9 دهه، يكي از بزرگترين و مهمترين مراكز تحقيقاتي كشور به‌شمار مي‌رود كه در سال‌هاي اخير با گسترش فعاليت‌هاي پژوهشي، تحقيقاتي و همچنين توليد (افتتاح مجتمع توليدي در كرج)، گام‌هاي موثري در راستاي توسعه فناوري‌هاي حوزه سلامت و علوم زيستي برداشته‌است.

به منظور هدايت فعاليت‌هاي علمي انستيتو پاستور ايران به سمت نياز‌هاي واقعي كشور و همچنين كمك به تجاري‌سازي نتايج پژوهش‌ها، حمايت از حقوق مادي و معنوي پژوهشگران و انستيتو پاستور ايران و ارتقاء فرهنگ‌ همكاري تحقيقاتي، ضرورت تشكيل دفتر مالكيت فكري بيش از پيش نمايان مي‌گردد. اين دفتر مي‌تواند نقش بسزايي در هماهنگ نمودن تحقيقات در زمينه‌هاي علوم زيستي ميان انستيتو پاستور ايران و صنايع، در راستاي اهداف توسعه بيوتكنولوژي داشته‌باشد. هدف از اين حركت، اطمينان از ثبت دستاورد‌هاي ارزشمند انستيتو پاستور ايران و حفاظت ملي و بين‌المللي از اين دستاورد‌ها و نهايتاً فراهم آوردن زمينه‌اي مناسب براي اعطاي ليسانس‌هاي داخلي و بين‌المللي مبتني بر اين دستاورد‌ها، است.
افزايش توان رقابت انستيتو پاستور ايران در عرصه بين‌المللي نه تنها توجه ويژه‌اي به افزايش سطح نوآوري و خلاقيت، بلكه مديريت حرفه‌اي مالكيت‌هاي فكري را نيز مي‌طلبد. از سوي ديگر وقت آن است كه عملكرد برجسته انستيتو پاستور ايران در عرصه علمي و پژوهشي، هرچه بيشتر در مسير ايجاد مزيت اقتصادي هدايت شود.
در اين راستا سياست مالكيت فكري انستيتو پاستور ايران، حداكثر‌سازي منافع انستيتو از سرمايه‌هاي فكري‌اش از طريق تشويق نوآوري به همراه يك سيستم انگيزشي مناسب، اطمينان از حمايت قانوني بموقع و كارآمد از حقوق مالكيت فكري و بهره‌گيري از همكاري‌هاي داخلي و بين‌المللي به منظور افزايش ارزش اين مالكيت‌هاي فكري است.
در راستاي نیل به سياست‌هاي فوق الذكر، دفتر مالكيت فكري انستيتو پاستور ايران از سال 1386 با حمایت­های ستاد ویژه توسعه نانو فناوری و تحت نظر حوزه پژوهشی انستیتو پاستور راه اندازی شد.
افزايش توان رقابت انستيتو پاستور ايران در عرصه بين‌المللي نه تنها توجه ويژه‌اي به افزايش سطح نوآوري و خلاقيت، بلكه مديريت حرفه‌اي دارایی های فكري تا بهره برداری تجاری را نيز مي‌طلبد. از سوي ديگر وقت آن است كه عملكرد برجسته انستيتو پاستور ايران در عرصه علمي و پژوهشي، هرچه بيشتر در مسير ايجاد مزيت اقتصادي هدايت شود.
در اين راستا سياست مالكيت فكري انستيتو پاستور ايران، حداكثر‌سازي منافع انستيتو از سرمايه‌هاي فكري‌اش از طريق تشويق نوآوري به همراه يك سيستم انگيزشي مناسب، اطمينان از حمايت قانوني بموقع و كارآمد از حقوق مالكيت فكري و بهره‌گيري از همكاري‌هاي داخلي و بين‌المللي به منظور افزايش ارزش اين مالكيت‌هاي فكري است.
در راستاي نیل به سياست‌هاي فوق الذكر، دفتر مالكيت فكري انستيتو پاستور ايران از سال 1386 با حمایت­های ستاد ویژه توسعه نانو فناوری و تحت نظر حوزه پژوهشی انستیتو پاستور راه اندازی گردید و هم اکنون در قالب اداره توسعه فناوری آماده ارائه خدمات مرتبط با مدیریت دارایی های فکری محققان انستیتو و هدایت در مسیر تجاری سازی می باشد.