شبکه بین‌المللی پاستور (Pasteur Network) نقشی مهم در ارتقاء سلامت عمومی جهانی و تقویت ظرفیت‌های مؤسسات عضو دارد. این شبکه  متشکل از ۳۳ موسسه عضو در پنج قاره جهان است که انستیتو پاستور ایران  نیز از بدو تاسیس در سال ۱۲۹۹، عضو این شبکه معتبر بین المللی می باشد.

عملکرد شبکه بین‌المللی پاستور از نظر هماهنگی در پاسخ به پاندمی‌ها و تهدید بیماری های نوپدید و بازپدید، انتقال فناوری و دانش، استانداردسازی روش‌ها و کیفی‌سازی خدمات آزمایشگاهی، ظرفیت‌سازی نیروی انسانی و نیز ارتقاء نقش مؤسسات عضو در سیاست‌گذاری سلامت عمومی بسیار حایز اهمیت می باشد. عضویت انستیتو پاستور ایران در این شبکه نه تنها یک فرصت راهبردی برای تقویت جایگاه ملی و منطقه‌ای، بلکه موجب بهبود توانمندی‌های ساختاری کشور در مدیریت بیماری‌های عفونی؛ تولید واکسن و تشخیص‌های آزمایشگاهی می شد.

یکی از مهم‌ترین مزایای شبکه پاستور، امکان دسترسی سریع تر به اطلاعات و تخصص‌های بین‌المللی در شرایط فوریت‌های بهداشتی است. در مواجهه با طغیان بیماری‌های واگیر، تبادل اطلاعات میان اعضا می‌تواند زمان تشخیص و پاسخ را کوتاه کند و از گسترش بیشتر بیماری جلوگیری نماید. برای انستیتو پاستور ایران، عضویت در این شبکه به معنای داشتن همکاران معتبر و دسترسی به تجربیات موفق در مدیریت بحران‌های بهداشتی در سطح جهان است.

شبکه پاستور به‌طور مستمر زمینه‌های همکاری پژوهشی مشترک را فراهم می‌آورد. پروژه‌های تحقیقاتی بین‌المللی، کنسرسیوم‌های تحقیقاتی و دسترسی به منابع داده ها از مزایای عضویت در این شبکه است. این نوع همکاری‌ها علاوه بر ارتقای کیفیت علمی، می‌تواند در جذب بودجه‌های بین‌المللی و مشارکت در برنامه‌های تحقیقاتی جامع و اساسی، مانند انچه برای تشخیص سریع و به هنگام  کووید ۱۹ اتفاق افتاد، و همچنین در حوزه واکسن، زیست‌فناوری تشخیصی و اپیدمیولوژی مولکولی بسیار تاثیرگذارباشد.

ظرفیت‌سازی نیروی انسانی یکی دیگر از نقاط قوت شبکه پاستور است. برنامه‌های تبادل پژوهشگر، کارگاه‌های آموزشی، دوره‌های تخصصی و پسا دکتری که تحت پوشش شبکه برگزار می‌شود، امکان ارتقای مهارت‌های فنی اعضا را فراهم می‌کند. این امر به ویژه در حوزه‌های نوظهور مانند فناوری‌های مولکولی، توالی‌یابی نسل جدید، بیوانفورماتیک و استانداردهای کیفی آزمایشگاهی اهمیت دارد.

شبکه پاستور همچنین در زمینه استانداردسازی و تضمین کیفیت خدمات آزمایشگاهی نقش مهمی دارد. اشتراک پروتکل‌های تأیید شده، و برنامه‌های آزمایشگاه های مرجع ملی و منطقه ای باعث می‌شود نتایج آزمایشگاهی بین مؤسسات مختلف قابل اعتماد و مقایسه‌پذیر باشد. این امر به ویژه برای انستیتو پاستور ایران، در ارتقای سطح خدمات تشخیصی، و جلب اعتماد نهادهای بهداشتی داخلی و بین‌المللی بسیار با اهمیت است. عضویت در شبکه همچنین فرصت‌های تبادل فناوری و انتقال دانش فنی در زمینه تولید واکسن، آنتی سرم‌ها و کیت‌های تشخیصی را فراهم می‌سازد. همکاری‌های فناورانه می‌تواند به افزایش خوداتکایی در تولید واکسن و کیت‌های های تشخیصی منجر شود، و تقویت امنیت زیستی کشور را به همراه آورد.

از منظر سیاست‌گذاری و دیپلماسی علمی، عضویت در شبکه موقعیت انستیتو پاستور ایران را در مجامع بین‌المللی تقویت می‌کند. اگرچه تحریم های بین المللی بر سطح مناسبات انستیتو پاستور ایران در شبکه پاستور نیز تاثیرگذار است، اما مشارکت فعال در جلسات و کارگروه‌های علمی و تدوین راهنماهای مشترک، به انستیتو پاستور ایران این امکان را می‌دهد تا دیدگاه‌های خود را در سطح جهانی منتقل کند و در شکل‌گیری سیاست‌های سلامت بین‌المللی مؤثر باشد.

در شرایطی که کشور در معرض تحریم های ناعادلانه جهانی است، عضویت انستیتو پاستور ایران در شبکه بین‌المللی پاستور فراتر از عضویت و شناسایی در مجامع بین‌المللی بهداشتی است؛ عضویت انستیتو پاستور ایران ابزاری استراتژیک برای تقویت سلامت عمومی کشور، ارتقای ظرفیت‌های پژوهشی و آزمایشگاهی، و افزایش تأثیرگذاری ایران در مسائل بهداشتی منطقه‌ای و جهانی و نهایتا برای تقویت نظام سلامت عمومی کشور خواهد بود. با بهره‌گیری هوشمندانه از فرصت‌های شبکه پاستور و ایفای نقش فعال و مسئولانه، انستیتو پاستور ایران می‌تواند هم به توسعه علمی داخلی کمک کند و هم سهم شایسته‌ای در سطح بین المللی ایفا نماید.

با شرکت در اجلاس سالانه شبکه بین‌المللی پاستور از ۲۹ مهر تا ۱ آبان‌ ۱۴۰۴ در شهر هوشی‌مین ویتنام فرصت حضور در کارگروه‌های علمی برای توسعه همکاری‌های منطقه‌ای؛ ظرفیت‌های تشخیصی، تحقیقاتی _تولیدی فراهم شد و با ترکیبی از مباحث فنی و مدیریتی، زمینه گسترش همکاری‌های علمی و عملیاتی میان اعضای شبکه بیشتر از قبل فراهم گردید.

دکتر احسان مصطفوی

رئیس انستیتو پاستور ایران

لینک خبر در سایت وبدا